با توجه به این که دعوی عدم تمکین زن از جمله پرتکرارترین دادخواست های دادگاه خانواده است؛ سوالات زیادی پیرامون آن وجود دارد. به همین جهت در این نوشته وکلای دادگروکیل به این پرسش های مهم پاسخ خواهند داد.
پس از وقوع عقد نکاح زن و مرد نسبت به یکدیگر وظایفی خواهند داشت و به یکدیگر متعهد می شوند. کلمه تمکین به مفهوم به جای آوردن وظایف زن در زندگی زناشویی استفاده می شود. به این کلمه تنها در قانون حمایت از خانواده اشاره شده است و ماده 1102 قانون مدنی فقط به وظایف و تکالیف زوجین نسبت به هم تاکید دارد.
عدم تمکین زن چه معنایی دارد و انواع آن چیست؟
برای تعریف مفهومی متضاد باید با مفهوم اصلی آشنایی پیدا کرد. در این مورد نیز ابتدا باید با خود کلمه تمکین آشنا شوید. از نظر لغوی تن در دادن نزدیکترین تعریف است و در نظام خانواده به اطاعت زن از خواسته شوهر گفته می شود.
تمکین در دو نوع عام و خاص مطرح می شود و اگر زوجه در هر یک از این موارد تمکین را به جا نیاورد؛ ناشزه خواهد بود. نشوز امکان دارد از سوی مرد نیز اتفاق بیفتد؛ به این معنی که مرد از انجام وظایف و تکالیف خود نسبت به همسر خودداری کند. در این حالت ابتدا باید زوجین طرف مقابل خود را نصیحت کنند و از راهکارهای رفتاری استفاده نمایند. درصورت عدم تاثیر راهکارها هر یک از طرفین می توانند به دادگاه خانواده شکایت ببرند. در مورد عدم تمکین زن مرد می تواند از دادگاه حکم الزام به تمکین برای زوجه درخواست کند.
تمکین عام
در دو ماده 1105 و 1114 از قانون مدنی به مواردی از تمکین عام اشاره شده است. براساس این مواد قانونی در روابط میان زن و شوهر ریاست خانواده با مرد است و زن باید در منزلی سکونت داشته باشد که مرد تعیین کرده است. البته گاهی در شروط ضمن عقد اختیار انتخاب محل سکونت به زوجه داده می شود ولی با این حال زن باید پس از تعیین مسکن در منزل مشترک با همسر خود زندگی کند تا ناشزه محسوب نشود.
البته تمکین به معنای تسلیم بی چون و چرای زن در برابر زن نیست. به عنوان مثال اگر زن به دلیل انجام واجب شرعیه بدون اجازه همسر خود به مسافرت برود ناشزه نیست.
تمکین خاص
این نوع به حسن معاشرت و برقراری رابطه زناشویی متعارف میان زن و شوهر اشاره دارد.
موارد نشوز زن (ناشزه بودن)
- ترک منزل شوهر بدون عذر موجه (حتی اقامت در منزل پدر و مادر)
- مبادرت به مشاغل مغایر با شئون اخلاقی
- عدم انجام وظایف زناشویی بدون دلیل موجه و سوء رفتار زن
- معاشرت با افراد فاقد صلاحیت اخلاقی
قوانین مربوط به عدم تمکین
یکی از حقوق مالی زن که به موجب تمکین به او تعلق می گیرد نفقه است. بنابراین در صورت انجام وظایف همسری از سوی زن و سکونت او در منزل مرد؛ شوهر باید نفقه او را بپردازد. به همین دلیل نیز در صورت عدم تمکین زن نفقه به او تعلق نمی گیرد.
عدم تمکین زن و مهریه
مهریه و تمکین هیچ ارتباطی به یکدیگر ندارند. به این معنی که زن به محض جاری شدن صیغه عقد و برقراری رابطه زناشویی مالک تمامی مهریه می شود. عدم تمکین زن حتی در میزان مهریه نیز تغییر ایجاد نخواهد کرد.
عدم تمکین زن و طلاق
طلاق انواع مختلفی دارد. در طلاق توافقی دو طرف در مورد تمامی حقوق و مسائل موجود با یکدیگر به توافق می رسند و دادگاه نیز به این توافقات احترام می گذارد. در طلاق به درخواست زوجه و طلاق به درخواست زوج که از انواع یک طرف هستند؛ عدم تمکین اهمیت پیدا می کند. در طلاق به درخواست زن(زوجه) عدم تمکین نکته ای بسیار منفی محسوب می شود که روال جدایی را دشوار می کند. برعکس در طلاق به خواسته مرد این مسئله برگ برنده ای است که به مرد امکان می دهد بدون پرداخت نفقه زن را طلاق بدهد یا از دادگاه درخواست اجازه ازدواج مجدد کند.
عواقب عدم تمکین زن
- مهم ترین پیامدی که عدم تمکین و ترک منزل توسط زن در پی دارد این است که مرد می تواند به او نفقه پرداخت نکند. البته این به شرطی است که مرد در دادگاه اثبات کند که زن بدون مانع مشروع از وظایف خود سرپیچی می کند. بنابراین اگر براساس قانون زن مجاز به ترک منزل باشد؛ باز هم مستحق دریافت نفقه است.
- از دیگر عواقب اثبات عدم تمکین زن، امکان درخواست ازدواج مجدد مرد است که مرد با داشتن حکم دادگاه می تواند برای این امر اقدام کند.
- اثبات عدم تمکین به مرد این اجازه را می دهد که بدون پرداخت نفقه زن را طلاق بدهد. اگر زن به اجبار مرد از منزل مشترک رانده شده باشد؛ زن باید برای اثبات این امر با همکاری پلیس صورتجلسه تهیه کند یا اینکه شاهدانی داشته باشد که بتوانند در دادگاه شهادت بدهند. در این حالت زن قادر است بر علیه همسر خود برای ترک انفاق شکایت کیفری مطرح کند و نفقه خود را بگیرد.
- شرط تصنیف دارایی یا قسمت کردن نیمی از دارایی های زندگی مشترک نیز با اثبات تمکین نکردن زن از بین می رود.
آیا عدم تمکین جرم است؟
آنچه باید به آن توجه شود این است که زن ناشزه مستحق دریافت نفقه نیست اما در صورت ترک منزل شوهر توسط زن، به هیچ عنوان نمی توان برای بازگرداندن او به زور متوسل شد.
شکایت برای عدم تمکین زن
در صورتی که زن به هر دلیلی (به غیر از دلایل موجه) از تمکین عام و خاص ممانعت کند؛ مرد می تواند ضمن مراجعه به دفاتر خدمات قضایی دادخواست الزام به تمکین زن را ثبت کند.
پس از ثبت پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده می شود و در شعبه محل سکونت خوانده (زن) تعیین وقت رسیدگی و به هر دو طرف ابلاغ می شود.
عدم تمکین چگونه اثبات می شود؟
در این دادگاه مرد باید اثبات کند که محل سکونت و لوازم و اسباب زندگی متناسب با شان زن را فراهم کرده است. برای اثبات این ادعا قاضی از نظر کارشناس رسمی دادگستری استفاده می کند. در هر صورت باوجود سکونت زن در منزل شوهر اثبات عدم تمکین او بسیار دشوار است. به این خاطر که این مسئله امر کاملا خصوص به نظر می رسد و تنها در صورت اقرار خود زن یا شهادت اطرافین می توان آن را اثبات کرد.
صورتجلسه پلیس برای عدم تمکین
یکی از راه هایی که مرد بوسیله آن می تواند عدم تمکین زن را به دادگاه اثبات کند؛ صورتجلسه پلیس است. درواقع زوج بعد از اینکه همسرش منزل را ترک کرد و با وجود اصرار او به منزل بازنگشت می تواند از کلانتری محل سکونت خود صورتجلسه ای در این رابطه دریافت کند. چنین صورتجلسه ای که توسط کلانتری ارائه می شود؛ نزد دادگاه خانواده مورد قبول است و مرد بدین واسطه می تواند زن را از دریافت نفقه محروم کند.
در چه صورت عدم تمکین رد می شود؟
مواردی وجود دارد که عدم تمکین زن موجه است و درخواست الزام به تمکین رد خواهد شد:
- عدم تمکین خاص زن به دلیل وجود بیماری های مقاربتی در مرد یا دوره عادت ماهیانه زن، نفاس یا مسائل پزشکی
- تهیه نکردن مسکن مناسب و در شان زن از سوی شوهر
- تمکین نکردن زن از شوهر در دوران عقد به دلیل استفاده از حق حبس
- در صورت وجود خوف از ضرر مالی یا جانی زن به دلیل سکونت در منزل همسر
حق حبس
زن باکره می تواند پیش از تمکین از همسر خود تمامی مهریه را طلب کند. به این معنی که اگر مردی دادخواست الزام به تمکین به دادگاه ارائه کند در حالی که همسر او باکره است؛ درخواست او رد می شود. به این دلیل که حق حبس تا پرداخت کامل مهریه وجود دارد و حتی بعد از تقسیط نیز از بین نمی رود.
حق حبس در صورت تمکین عام زوجه از بین می رود؛ حتی اگر تمکین خاص اتفاق نیفتاده باشد.
سلام همسر من از خونه رفته خونه پدرش واسه بحث چند بار این کارو کرده الان میخوام درخواست عدم تمکین بدم وکارهای طلاق رو انجام بدم رهنمایی میکنید چجوری اقدام کنم
سلام برای این کار شما باید دادخواست الزام به تمکین زوجه را در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی به ثبت برسانید. بعد از این مرحله جلسات دادگاه تمکین در دادگاه خانواده محل سکونت زن برگزار خواهد شد. در جلسات دادگاه شما باید به اثبات برسانید که علی رغم فراهم کردن منزل مناسب و لوازم رفاهی، همسر شما بدون عذر موجه از تمکین خودداری می کند.
دوست عزیز منم همچین مشکلی دارم خب گیریم عدم تمکینشو باکلی هزینه و ابروریزی ودادگاه ثابت کردی اخرش که چی بازم نمیاد خونه مجازاتی براش نداره که نفقه نگیره مهم نیست که اصلش همون مهریه هست که زمین واسمون باهم یکی بشن مهریه روازت میگیره هیچ راهی نداره هیچ.بعد شم طلاق دست خودته بهونه ودادگاهو هیچی نمیخواد برو طلاقش بده باهزاران گناهو تقصیر ومشکلی که داره ولی برای این کشور مهم نیست بگو عشقم میکشه طلاق بدم والسلام.اخه دیگه چکار کنیم وقتی زن هیچ جریمه ومجازاتی هرکاری سر شوهر دربیاره نداره .بکشی اعدام میشی خودتوبکشی کافر میشی .یااگر میتونی جونت وبردار فرار کن یه جای دیگه.
سلام همسر من از خونه رفته خونه پدرش واسه بحث چند بار این کارو کرده الان میخوام درخواست عدم تمکین بدم وکارهای طلاق رو انجام بدم رهنمایی میکنید چجوری اقدام کنم